|

Recensie: ‘On Saudi Arabia’ – een land met schizofrene tegenstellingen

Hoewel de onrust van de Arabische Lente Saoedi-Arabië bespaard bleef, is de toekomst van het koninkrijk allerminst zeker. Het land kampt met een diepe religieuze verdeeldheid, een tanend vertrouwen in de koninklijke familie, een instabiele demografische situatie en een slinkende olievoorraad.

Willen de nazaten van Al Saud en Saoedi-Arabië als staat overleven, dan is het tijd voor grondige hervormingen. Dat is de conclusie van Pulitzer-prijs winnende journalist Karen Elliot House in haar boek On Saudi Arabia. It’s People, Past, Religion, Fault Lines and Future. Zij bezocht en bestudeerde de afgelopen dertig jaar het gesloten Saoedi-Arabië als buitenland- en diplomatiek verslaggever en kreeg een zeldzaam journalistenvisum om het land van binnenuit te bekijken.

On Saudi Arabia is een uiterst actueel en onthullend verslag van een land dat langzaam onder zijn eigen gewicht wegzakt in drijfzand. House sprak met uiteenlopende leden van de Saoedische maatschappij, van prinsen–die pleiten voor hervormingen of juist striktere naleving van de islam–tot alleenstaande moeders–die vanwege de conservatieve waarden en normen moeten vrezen voor hun inkomen als zij zich laten vervoeren door een taxi. En dat terwijl de wereld het land steeds meer naar binnen sijpelt in de vorm van internet en Starbucks.

Houses boek intrigeert, juist omdat Saoedi-Arabië zo’n blinde vlek is voor de meeste mensen. Als zij blijft logeren bij Lulu, de tweede vrouw van een professor in de islam, krijgen we een glimp van de gesloten cultuur. Lulu leeft strikt volgens de islam, doet niets liever dan haar man gehoorzamen (‘Mannen zijn beter dan vrouwen, dat staat in de Koran’) en hoeft niet naar buiten. Lastig te begrijpen voor een westerling, totdat House haar eigen opvoeding beschrijft in een afgelegen en religieus dorp in Texas; dan zijn het opeens ‘net mensen’ als jij en ik.

House schetst vooral helder de historische context van de ontwikkelingen (of het gebrek eraan) in het land. Ze beschrijft Saoedi-Arabië als een “doolhof waarin mensen eindeloos dwalen langs de hoge muren van religieuze waarden en normen en de beperkingen van zowel culturele tradities als overheid”.

Als een land waar de koning in woord en daad de voorvechter van de islam wil zijn, maar ook bondgenoot Amerika te vriend wil houden en daarmee zijn eigen conservatieve onderdanen van zich vervreemdt. Waarin hervormingsgezinden geen democratie willen, maar alleen het recht om te werken.

Als een land waar alleen goed onderwijs gegeven kan worden als het door wahhabi-fundamentalisten gecontroleerde onderwijssysteem omzeild wordt, terwijl deze diepreligieuze moslims juist aangesteld zijn door de koning. En degenen die, vaak in het buitenland, hoogopgeleid zijn door cultuur en tribale traditie gedwongen worden om de banen over te nemen van hun vaak laagopgeleide vaders.

House omschrijft deze schizofrene tegenstellingen zeer duidelijk, maar benoemt ook het potentieel van Saoedi-Arabië en zijn inwoners. Een potentieel dat met de steeds ouder wordende koning en kroonprinsen snel benut moet worden. Als het koninkrijk tenminste zichzelf en de instabiliteit in de regio wil overleven.

On Saudi Arabia: It’s People, Past, Religion, Fault Lines and Future; Karen Elliott House.

Vergelijkbare berichten