Tot hier en niet verder
Genoeg is genoeg. Dat is wat de Democraten in de Senaat en hun leider Harry Reid afgelopen week dachten toen ze de filibuster afschaften voor de benoeming van rechters en andere personen binnen de overheid die door de president worden genomineerd. Vanaf nu is er voor dit soort benoemingen nog slechts een simpele meerderheid van 51 senatoren nodig. Door Amerikaanse politici en journalisten wordt dit enigszins dramatisch de ‘nuclear option’ genoemd. Mitch McConnell, de leider van de Republikeinen in de Senaat, heeft gedreigd dat de Democraten hier spijt van gaan krijgen.
Een van de belangrijkste redenen voor de beslissing van de Democraten was de situatie bij het Court of Appeals in Washington, een hof waar momenteel drie stoelen moeten worden gevuld. Obama heeft de laatste tijd meerdere mensen hiervoor genomineerd, maar de benoeming van nieuwe rechters is constant geblokkeerd door de Republikeinen. Niet omdat de genomineerden niet geschikt zouden zijn. Nee, het is zoals onder meer de New York Times schrijft een kwestie van ideologie. Het hof in Washington – dat erg machtig is omdat het zich uitspreekt over zaken die te maken hebben met het Witte Huis en federale wetgeving – leunt in ideologische zin naar rechts en als Obama drie nieuwe rechters benoemt zouden de verhoudingen binnen het hof veranderen.
De Democraten hebben de afgelopen jaren al vaker gedreigd de filibuster af te schaffen voor de benoeming van presidentiële nominaties, maar elke keer kwamen de Republikeinen de Democraten net genoeg tegemoet om verandering van de regels te voorkomen. Ergens is het wel begrijpelijk dat er nu zo’n ingrijpende stap wordt genomen, gezien de ongekende mate van obstructie de afgelopen jaren. De Democraten verspreidden afgelopen week het volgende cirkeldiagram. Nu moet je dit soort diagrammen natuurlijk altijd met een flinke korrel zout nemen als ze van partijen komen die een politiek gevecht proberen te winnen, maar PolitiFact keek er naar en gaf het het predikaat ‘Mostly True’.
De Republikeinen zijn woedend en McConnell zei eerder dit jaar dat als zijn partij in 2014 de meerderheid in de Senaat weet te veroveren, hij de filibuster voor alle zaken zal afschaffen. Ook voor wetgeving. En dat zou betekenen dat de Amerikaanse politiek de komende twee jaar wellicht nog slechter zal functioneren dan nu al het geval is. Als de filibuster namelijk compleet terzijde wordt geschoven kunnen de Republikeinen in de Senaat eindelijk hun vurigste wens in vervulling laten gaan: voor het intrekken van Obamacare stemmen. Het Huis van Afgevaardigden, waar de partij in de meerderheid is, heeft al 46 keer voor afschaffing van Obamacare gestemd, dus aan hen zal het niet liggen.
En er zijn nog wel meer wetten waar ze vanaf willen. Dodd-Frank, die het toezicht op de financiële industrie hervormde na de crash van 2008, is de Republikeinen ook een doorn in het oog. Obama zal hoogstwaarschijnlijk zijn veto gebruiken om te voorkomen dat zijn belangrijkste prestaties van de afgelopen jaren de nek om wordt gedraaid, maar de term ‘gridlock’ gaat een hele nieuwe betekenis krijgen als de Republikeinen volgend jaar winnen en McConnell zijn dreigement uitvoert.
