Zomaar een foto op een terras in Rabat

Vanochtend op een terras in de zon, gisteren bij een kleine pro-abortusdemo, een paar avonden daarvoor een gesprek met een lesbische vrouw. En waarom die drie zaken dezelfde kanten van de medaille zijn.

Rabat is een fijne stad om te wonen. Het is een open stad. Rustig, voor zover ik dat kan beoordelen tolerant, met vriendelijke mensen die elkaar in hun waarde laten. Waar je in toeristische steden nogal eens aangesproken wordt, zal dat in Rabat minder snel gebeuren. Goede sfeer, ik voel me hier thuis. De heerlijke pier om uit te waaien, golven waar op te surfen valt, een prachtige kashba, treinverbindingen naar de rest van het intrigerende land. Goeie uitvalsbasis, een fijne plek.

Gefotografeerd door een onbekende man
Vanochtend nog ervaren, op het terras waar ik doorgaans koffie drink, aan het verdiepte plein in het centrum van de stad. Waar ik soms bekenden tegenkom, tegenwoordig. Lijkt een teken dat ik een soort van een sociaal leven aan het opbouwen ben hier. Prettig gevoel.

Een paar weken terug zat ik op datzelfde terras met twee jongens te praten, over van alles. Een man kwam aanlopen en nam een foto van ons. Op zich niks bijzonders. Het gebeurt wel vaker.

Demonstreren voor recht op abortus
Bij demonstraties bijvoorbeeld. Zaterdagmiddag waren er in Rabat een tiental demonstranten van MALI, een activistische beweging die strijdt individuele rechten en het totale zelfbeschikkingsrecht van mensen. Deze organisatie is onder meer bekend van de Kiss In, van de actie samen met Women on Waves in 2012 en een openlijke picknick tijdens de Ramadan.

In dit geval was een demonstratie voor het recht op abortus. Niet alleen bij zwangerschap na incest of een verkrachting dus (zoals een enkele politieke partij in Marokko sinds kort voorzichtig oppert); abortus moet altijd de keuze van de vrouw zijn, vindt MALI.

Abortus is verboden in Marokko, het plegen van of helpen bij een abortus is strafbaar. Alleen een groep als MALI spreekt zich openlijk uit voor het totale recht op abortus. Zoals een van hen zei:

“Omdat mensenrechten universeel zijn, voor iedereen gelden. Je kunt niet opkomen voor de rechten van de vrouw, en tegelijkertijd het recht op abortus onbesproken laten.”

Nog voordat de demo begon, stond een man van middelbare leeftijd iedereen te filmen en te fotograferen. Mij ook. De man belde en binnen een minuut of tien waren er zeker zoveel mannen die van een afstandje stonden te filmen en fotograferen, als dat er demonstranten waren.

Meer fotoalbums in Marokko dan bij ouders
Dat gebeurt vaker bij demonstraties, overigens. Zowel demonstranten als journalisten worden vastgelegd. Ik vermoed dat – naar ik aanneem, wie zou die foto’s anders maken- de overheid inmiddels meer foto’s heeft van mij, dan dat mijn ouders hebben.

Vind ik niet zo erg. Ik wil open en eerlijk werken en als ik foto’s van mensen mag maken, mogen mensen dat ook van mij. Het wordt anders als ik een afspraak heb met mensen die wel iets te verbergen hebben.

Hoe fijn en open is Rabat?
Een paar dagen terug sprak ik af met een jonge lesbische vrouw. Op neutraal terrein, ze was voorzichtig en gespannen. Op ‘imprudente of tegennatuurlijke handelingen’ tussen mensen van hetzelfde geslacht staat in Marokko volgens Artikel 489 in de strafwet tot drie jaar cel. En al wordt de straf niet vaak opgelegd (in het verborgene kunnen homo’s en lesbo’s min of meer hun gang gaan), heeft de vrouw met wie ik sprak wel degelijk wat te verliezen. Een week ervoor sprak ik met een homo, in een anoniem appartement in Rabat. Ook hij heeft veel te verliezen.

Terug naar het terras, waar ik een paar weken geleden met die twee jongens zat te kletsen. En waar ineens een foto van ons werd gemaakt. Ik weet nog steeds niet waarom dat gebeurde. Maar het zet je aan het denken, in het fijne, open Rabat.

Dit artikel verscheen eerder op de site van Rik Goverde onder de titel Een foto op een terras.

Rik Goverde werkte twaalf jaar voor het Brabants Dagblad. Sinds oktober woont hij samen met Sjoukje Rietbroek in Marokko en werken er samen als duo-correspondenten.

Volg het duo op Twitter: @RikGoverde en @Sjoukje1981.