Verkiezingen 2014: campagnetijd

Het is campagnetijd in Zuid-Afrika. En tijdens campagnetijd is veel geoorloofd. Ook in Zuid-Afrika. Maar de tactieken die worden toegepast komen soms wat lachwekkend over.

Zo las ik onlangs dat president Jacob Zuma, tijdens zijn campagnebezoeken aan townships en sloppenwijken, geld uitdeelt. Uit zijn eigen portemonnee. Niet veel uiteraard, maar wie niks heeft, is met de kleinste gift al tevreden.

Zuma schijnt bij zijn bezoekjes een broekzak vol biljetten van honderd rand bij zich te dragen (7,5 euro). Die deelt hij hier en daar uit aan potentiële kiezers die hem vertellen hoe zwaar zij het hebben financieel.

Kortom: eerst steelt hij 250 miljoen rand van het volk voor de verbouwing van zijn privéhuis, zonder daar excuses voor te maken nog altijd, en vervolgens deelt hij aan een handjevol mensen een paar honderd rand uit. Het is een even gênante als goed werkende tactiek. Het krantenartikel dat ik las stond bol van de loftuitingen over de ‘zo gulle’ president.

Apartheidstijden zullen herleven!
Op Facebook las ik bovendien dat het ANC mensen video’s van apartheidstijden (ruim twintig jaar geleden) laat zien om hen angst in te boezemen. Angst voor de oppositiepartij DA. Want dat zou ‘een blanke partij’ zijn. Mocht die partij de verkiezingen winnen, dan zouden apartheidstijden wel eens kunnen herleven.

Onzin natuurlijk, maar opnieuw een effectief wapen in een land waar een groot deel van de zwarte bevolking nog altijd een gevoelsmatige afkeer heeft van de ‘blanke DA’ op basis van het verleden. De leden van de zwarte middenklasse die wel op de DA stemmen, uit protest tegen het wanbeleid van het ANC, komen daar doorgaans liever niet openlijk voor uit.

Censuur op staatsomroep
En dan was er nog de rel over het verkiezingsspotje van de DA. Staatomroep SABC weigerde die aanvankelijk uit te zenden op radio en televisie. Tot zo ver de politieke onafhankelijkheid van de zender.

Uiteindelijk besliste de rechter dat SABC wel degelijk verplicht is ook spotjes uit te zenden van de oppositie. Dus doet de omroep dat nu ook, maar volledig ingepakt met waarschuwingen: ‘Dit is uitdrukkelijk niet de mening of visie van SABC, enzovoorts’. Voor en na elke spot. De waarschuwingen duren langer dan het spotje zelf.

Het aanvankelijke niet op SABC uitgezonden DA-spotje:

Waar is het ANC nu eigenlijk bang voor?
Maar waar is het ANC (en daarmee SABC) nu eigenlijk zo bang voor? Het spotje is vrij erbarmelijk. Het is in feite een compliment voor het ANC. De DA voert namelijk campagne om het land weer terug te brengen naar de situatie vijf jaar geleden – naar de periode voor Zuma.

Dat is volgens de DA het walhalla. Het toont slechts eens te meer aan hoe weinig verschil er bestaat tussen de plannen van de DA en het ANC. De DA presenteert zich slechts als een ANC zonder Zuma. Het enige wat volgens de DA-spot niet aan het ANC deugt is de president.

Als ik het ANC was zou ik dat spotje juist zo vaak mogelijk voorbij laten komen, zonder waarschuwing, maar met een ANC-spotje erachteraan. Met een tekst als: ‘Zie, de DA vindt dat wij het vijftien jaar lang prima hebben gedaan. Er valt deze verkiezingen dus eigenlijk gewoon opnieuw nauwelijks iets te kiezen; en Zuma werkt toch nauwelijks, spreekt zich nooit uit, is een zwakke leider om wie het toch helemaal niet draait. Stem dus maar gewoon weer op ons, zoals je altijd hebt gedaan.’

Weinig dat de DA daar dan tegen in te brengen heeft.