De verkiezingscampagne in Zuid-Afrika is ondertussen in volle hevigheid onderweg. Maar wat valt er eigenlijk te kiezen als oppositiepartij DA haar principes verloochent en feitelijk precies hetzelfde zegt voor te staan als het ANC?
‘Wat zijn de ideologische verschillen tussen het ANC en de oppositiepartij DA?’ ‘Waar staat de DA precies in het politieke spectrum?’ ‘Hoe links is het ANC?’ Het zijn drie typische vragen die ik van mensen buiten Zuid-Afrika krijg. Maar in Zuid-Afrika stelt niemand zich die.
Veel Zuid-Afrikanen zijn uitzonderlijk negatief over het ANC, maar zeggen toch wel degelijk weer op die partij te gaan stemmen. Waarom? Omdat het ANC het land twintig jaar geleden behoedde voor een burgeroorlog. Dat lijkt een wat achterhaalde reden, maar wie erover nadenkt begrijpt het toch wel enigszins.
De oppositie in Zuid-Afrika maakt er in aanloop naar de verkiezingen dit jaar een potje van. Eeuwig zonde dat drie partijen/mensen die tijdens apartheid zo hard hebben gestreden om algemene verkiezingen en een eerlijke democratie mogelijk te maken, nu de kiezer juist het vertrouwen in die zo zwaar bevochten democratie aan het ontnemen zijn.
De nieuwe Zuid-Afrikaanse partij Agang van voormalig Wereldbankbestuurder Ramphela Mamphele bestond nog geen jaar, en is nu alweer ter ziele. Of in ieder geval: zij gaat op in de al langer bestaande, grootste oppositiepartij DA. Dat is een logische keuze, maar toch ook weer niet één geheel zonder electoraal risico.
Een fijne lach is een machtig wapen in de politiek. Beste voorbeeld is Nelson Mandela. Maar het ANC is het lachen sinds Mandela verleerd. De partij wordt echter niet afgestraft omdat de oppositie al even verbeten en humorloos is.
Dat loze beloften in een verkiezingsstrijd een effectief wapen zijn, is een wetenschap die waarschijnlijk even oud is als verkiezingen zelf. Ze worden gebruikt in de Verenigde Staten, Nederland, waar ook ter wereld. Maar in Zuid-Afrika zijn ze in verkiezingsjaar 2014 extra gevaarlijk en schadelijk.
Zebra bar in het centrum van Johannesburg is vanaf de straat nauwelijks te herkennen als kroeg. Je moet aanbellen. Dan gaat een ijzeren rolluik omhoog, loop je door een werkplaats een trap op en sta je plots in het café van ‘Swazi’, een blanke avonturier in de traditie van Ernest Hemingway.
Katlehong is een township zoals er veel zijn rond Johannesburg: Tembisa, Thokoza, Vosloorus, Diepsloot. Er wonen miljoenen mensen, maar ik kom er weinig. En ik ben niet de enige. Een gevolg van de historische stedenbouwkundige planning van veel mijnsteden als Johannesburg in zuidelijk Afrika.
Het populaire verhaal wil dat je ’s nachts in het centrum van Johannesburg door rood mag rijden, omdat stoppen te gevaarlijk is. Niet waar. Ik merkte dat onlangs, toen ik in het donker net het oranje miste. Maar smeergeld betalen is in zo’n geval niet eens altijd nodig.
