De beren zijn wakker in Slowakije

De groep stopt plotseling en ik bots tegen de rug van mijn voorganger op. Ik schrik op uit mijn gedachten en vraag waarom we stoppen. Mijn voorganger wijst naar een grote, bruine hoop op de grond. “Berenstront.” We staan er in een kringetje omheen. Iemand vraagt of de stront vers is. Een ander buigt voorover en bestudeert de hoop van dichtbij. “Nee, er ligt al een laagje vorst overheen”, is de conclusie. We kunnen verder.

Ik doe mee aan een wandeling van twintig kilometer aan de voet van het Tatragebergte. Het is een jaarlijkse traditie van vrienden en hun familieleden en dit jaar ben ik er voor het eerst bij. Voorafgaand hoorde ik horrorverhalen over barre weersomstandigheden, diepe sneeuw, kapotte knieën.

Beren met een ochtendhumeur
Dit jaar is er echter een ander probleem: beren. Het is ongebruikelijk zacht weer in Slowakije. Daarom ontwaken de beren veel te vroeg uit hun winterslaap, en met een ochtenhumeur. Ontmoetingen met mensen kunnen dan ook slecht aflopen.

Berenverhalen doen het altijd goed in het Slowaakse nieuws. Maar de eerste verhalen over schokkende ontmoetingen met beren duiken meestal in de lente op. De beren ontwaken dan uit hun winterslaap en moeten op zoek naar voedsel. Er is een recordaantal beren in Slowakije. Hun leefgebied wordt echter steeds kleiner en het vinden van voedsel wordt dus moeilijker. Vandaar dat de beren de diepe bossen verlaten en dorpen en steden opzoeken om daar vuilnisbakken overhoop halen.

Spektakel en gevoel voor drama
Het risico om een beer tegen het lijf te lopen wordt daarmee steeds groter. En een ontmoeting met een beer heeft vaak ernstige verwondingen tot gevolg. Een boswachter kreeg een paar jaar geleden een klap tegen zijn hoofd van een beer en verloor daarbij de helft van zijn gezicht. Zijn verhaal kwam uitgebreid in het nieuws. Evenals tientallen andere verhalen die elk jaar vanaf de lente tot aan de herfst de kranten en het journaal in Slowakije vullen. Het zijn verhalen die nooit vervelen. Vooral bij de commerciële zenders op televisie worden ze met spektakel en veel gevoel voor drama gebracht.

Juist daardoor heb ik altijd moeite gehad om deze berichten serieus te nemen. Ik ben zo goed als opgegroeid in het Tatragebergte en nooit ben ik een beer tegen het lijf gelopen. Maar als ik na de lange wandeling vermoeid op de bank plof en het journaal aanzet is daar, midden in de winter, al het eerste berenverhaal: een man is aangevallen en in zijn been gebeten door een agressieve beer. Op een steenworp afstand van waar wij een hoop stront hadden bestudeerd.