Media
Er is de laatste tijd nogal wat ophef in Zuid-Afrika over een relatief nieuwe krant: The New Age. Het blaadje is praktisch op elke hoek van de straat op te pikken. Officieel voor 3,5 Rand (30 eurocent), maar feitelijk meestal voor niets. Zo lag het gratis mee te nemen op de balie van mijn hotel in Durban vorige week.
Een gratis krant, zul je denken, nou en? What else is new? Dat Zuid-Afrika daar nou nog niet aan gewend is… Wennen doen ze er vanzelf aan. Dat is in Nederland toch ook gebeurd?
Maar het ligt gecompliceerder. The New Age is namelijk onverbloemd pro-regeringsbeleid en pro-ANC. Dat maakt het een propagandakrant. Een propagandamiddel dus dat de onafhankelijke media uit de markt probeert te drukken.
Behind those high prison walls
Hoe propagandistisch de krant is, blijkt vrijwel direct bij het lezen van de artikelen. Het is soms op het ridicule af. Zo las ik in Durban een artikel over het Zuid-Afrikaanse gevangenisleven.
Het is geen geheim dat de detentiecentra in Zuid-Afrika bepaald geen vakantieoord zijn. Integendeel, het zijn plekken waar je nog niet dood gevonden wilt worden – en eerlijk is eerlijk, de kans dat jij of ik er dood worden gevonden is aanzienlijk, mochten we er onverhoopt terechtkomen. Volgens The New Age zijn gevangenissen echter bijkans het paradijs op aarde. Een letterlijk citaat uit het artikel met de titel ‘Behind those high prison walls’:
‘Behind the razor wire fence surrounding Boksburg correctional service there are miraculous events unfolding inside. […] Boksburg prison, which has more or less 4.500 prisoners is a home away from home for many prisoners, black and white all live together in harmony and treat one another as brothers.’
Yeah right! Wie gelooft dat? En zo gaat het een halve pagina door. Iets verderop legt de 46-jarige Solly, die nog zo’n 25 jaar van zijn 38 jaar gevangenisstraf moet uitzitten, uit wat hij met zijn in de gevangenis opgestoken kennis gaat doen zodra hij weer vrij is. Hij wil een commerciële werkplaats opzetten. En dat dus allemaal met dank aan zijn tijd in de cel. Zou Solly zich realiseren dat hij dan zeventig is?
Krant van de Gupta familie
Het ironische is dat de Zuid-Afrikaanse overheid (en het ANC) in alle toonaarden ontkent dat The New Age een soort staatskrant is. Het is volgens hen een even onafhankelijk medium als alle anderen. De krant is immers niet opgericht door het ANC en wordt niet betaald uit belastinggeld. Over dat laatste verschillen de meningen, om het zacht uit te drukken. Want er bestaat ook nog zoiets als indirecte financiering.
The New Age is namelijk een krant opgericht en gefinancierd door de familie Gupta. Deze familie is een grote sponsor van het ANC en doet daar niet geheimzinnig over. Dat kan natuurlijk, en dat mag.
Verdachter is dat volgens berekeningen (in opdracht van oppositiepartij Democratic Alliance) niet minder dan 77 procent van alle advertentie-inkomsten van de krant afkomstig is uit advertenties van de overheid en overheidsgelieerde instituties zoals het nationale energiebedrijf Eskom. Slechts 23 procent van alle inkomsten komt uit advertenties van private bedrijven.
Geen oplagecijfers
Dat is ook niet zo vreemd, want The New Age vertikt het om oplagecijfers te publiceren. Niemand weet dus hoeveel mensen de krant lezen. De krant zelf zegt meer dan 100.000, veel experts houden het op minder dan 50.000. En dat is toch een vrij essentieel verschil voor adverteerders.
De veronderstelling is kortom dat The New Age veel hogere bedragen rekent voor zijn advertenties dan gerechtvaardigd is op basis van zijn veronderstelde oplage.
Praktisch alleen de Zuid-Afrikaanse overheid en overheidsbedrijven maakt dat niets uit. Zij adverteren ook in de krant zonder te weten of de kosten-batenanalyse van die advertenties gunstig voor hen uitvalt. Nou, dat schuurt toch echt wel heel nadrukkelijk aan tegen overheidssteun, of niet?
