|

Waarom Arabische mannen vrouwen haten

Een artikel van de Egyptisch-Amerikaanse columniste Mona Eltahawy in de mei-juni editie van Foreign Policy leidde de afgelopen dagen tot discussies op internet. In het artikel stelt Eltahawy vrouwenhaat in de Arabische wereld aan de kaak. De vraag “Waarom haten zij ons?” – waarbij ‘zij’ Arabische mannen zijn – staat centraal.

Eltahawy is al verweten een oriëntalistische blik te hebben en werd vergeleken met Bernard Lewis, auteur van de geprezen maar ook fel bekritiseerde bestseller What went wrong?: The Clash Between Islam and Modernity in the Middle East (wiki). Foreign Policy had de discussie ongetwijfeld zien aankomen en liet zes kenners van de regio uitgebreid reageren op het relaas van Eltahawy.

Meer dan een relaas is het artikel van Eltahawy niet. Het is een aaneenschakeling van voorbeelden van vrouwendiscriminatie in Noord-Afrika en het Midden-Oosten. Hierbij haalt Eltahawy legio stereotyperingen aan; van het huwelijk van de profeet Mohammed met Aisha toen zij nog een kind was tot het verbod op autorijden voor vrouwen in Saoedi-Arabië. Het artikel is voorzien van glamoureuze foto’s van een naakte vrouw wiens lichaam en gezicht zwart zijn geschilderd zodat het lijkt alsof zij een nikaab draagt.

Hoe vreselijk de beschrijvingen van Eltahawy ook mogen zijn, het artikel biedt geen nieuwe inzichten en vooral weinig perspectieven. Ze sluit af met een feministische oproep: vrouwen moeten de revoluties in de Arabische wereld voltooien. Een interessant streven, maar ook een doel dat de kern van de zwakte van haar betoog raakt: de reducering van ‘het probleem’ tot een ‘wij’ – de vrouwen- en ‘zij’ – de mannen.

Zelfs wanneer wij er vanuit zouden gaan dat het gros van de Arabische mannen vrouwen haat, rest de vraag waar deze haat vandaan komt. Maar daar gaat Eltahawy niet op in, behalve door de vrouwendiscriminatie als een specifiek Arabisch en islamitisch probleem te bestempelen. Bovenal maakt Eltahawy een misstap door oplossingen slechts bij de vrouwen zelf te leggen. Vrouwen moeten opstaan tegen de haat – de mannen zullen slechts haten.

Door mannen als onderdrukkers en vrouwen als passieve slachtoffers neer te zetten legt Eltahawy zich neer bij een tweedeling. Vrouwen moeten volgens haar de revoluties voltooien, maar de leuzen die klonken op de pleinen van de opstanden stelden juist de eenheid van het volk voorop. Bovendien gaat zij voorbij aan het idee dat ook mannen slachtoffer kunnen zijn van hardnekkige denkbeelden over vrouwen in de samenleving. Een groot deel van de vrouwen in Eltahawy’s familie heeft genitale verminking ondergaan. Vrouwen zijn uiteraard de directe slachtoffers van deze operaties, maar uiteindelijk zijn mannen dat ook. Zoals jonge mannen die vrijwel niets van deze praktijken afweten en pas na hun huwelijk ontdekken dat hun bruid verminkt is.

Door van een algemene vrouwenhaat onder mannen in de Arabische wereld uit te gaan zal Eltahawy niet tot een oplossing komen en waarschijnlijk nog lang blijven twitteren over vrouwendiscriminatie. Activisten leggen zich niet neer bij de status quo. Maar die is genuanceerder dan Eltahawy haar Westerse lezerspubliek tracht voor te houden.

Lucia Admiraal is studente Geschiedenis en Arabische taal en cultuur en freelance journalist. Zij gaat deze zomer bloggen over vrouwen en de revoluties in Noord-Afrika.

Vergelijkbare berichten