|

‘Het zijn gouden tijden, hier in Brazilië’

Bio: Jan Willem Zeldenrust (1981) studeerde in 2002 af aan de Evangelische School voor Journalistiek in Ede. Daarna werkte hij voor Novum Nieuws en als freelancer in Barcelona, waar hij vooral voetbalverhalen schreef voor diverse media. Sinds eind 2011 is Zeldenrust als correspondent gehuisvest in Rio de Janeiro. Op Twitter: @jwzeldenrust

Hoe ben je correspondent geworden?

Nadat ik in 2002 ben afgestudeerd aan de Evangelische School voor Journalistiek heb ik jaren niet in de journalistiek gewerkt. Na een paar jaar dacht ik, nu moet ik toch wel beginnen, anders word ik nooit meer journalist. Bij Novum Nieuws kon ik eerst stage lopen en vervolgens ben ik er gaan werken…maar het begon na een aantal jaren toch te knagen. Ik wilde iets anders. Toen ben ik naar Barcelona vertrokken. Ik heb in het begin daar ook geen journalistiek werk gedaan. Maar via de ex van Frank Rijkaard, die ik goed kende, kon ik een interview krijgen met Joan Laporta, de ex-voorzitter van FC Barcelona. Dat smaakte naar meer en toen heb ik mijn journalistieke activiteiten weer opgepakt. Voor Sp!ts en NuSport schreef ik verhalen over FC Barcelona.

Waarom de overstap naar Rio de Janeiro?

Journalistiek gezien ben je snel uitgekeken in Barcelona. Vanuit Nederland ben je voor 200 euro in Barcelona en zoveel nieuws is er ook weer niet….FC Barcelona is natuurlijk een dankbaar onderwerp, maar daar houdt het ook wel op.  En mocht er een groot onderwerp zijn, dan sturen kranten wel hun eigen mannetje. Mijn vrouw heb ik in Barcelona leren kennen en die is Braziliaanse. In Barcelona blijven was voor ons geen optie en in Nederland zou ik toch moeilijk aan de bak komen. De keuze was dus snel gemaakt.

Wie zijn je opdrachtgevers?

 Ik ben de vaste correspondent in Brazilië voor De Persdienst. Verder schrijf ik voor Novum Nieuws en Sp!ts. In het verleden schreef ik ook voor NuSport.

Kan je van je journalistieke activiteiten rondkomen?

Op dit moment wel. Sinds januari van dit jaar schrijf ik voor De Persdienst en het is nog geen moment rustig geweest. En het wordt voorlopig ook niet rustig, met het WK in 2014 en de demonstraties, die wel minder zijn, maar de onvrede in Brazilië is er nog steeds. Genoeg dus om over te schrijven.

Doe je ook niet-journalistiek werk?

Tot nu toe nog niet, maar dat zou in de toekomst kunnen. Op dit moment kom ik goed rond van mijn journalistieke activiteiten, maar de aandacht voor Brazilië wordt na 2016 een stuk kleiner. Dan ben ik wel van plan om ook commerciële klussen te gaan doen.

Brazilië is op dit moment een hot item. Hoelang blijft dit zo?

Tot en met de Olympische Spelen in 2016 zijn het gouden tijden hier in Brazilië. Maar daarna verdwijnt de aandacht. Van een correspondent van De Telegraaf die in China woonde, hoorde ik dat hij voor de Olympische Spelen in 2008 bakken met geld verdiende, omdat hij continue over China kon berichten. Daarna is het daar stukken rustiger geworden. Dat zal hier ook zijn. Veel correspondenten zullen na 2016 weer naar hun thuisland gaan.

Hoelang blijft de onvrede nog in Brazilië? In juni gingen miljoenen mensen de straat op en de rust is nog niet helemaal teruggekeerd.

De Brazilianen hebben echt een statement afgegeven. Brazilië kent helemaal geen cultuur van protest. Heel anders dan Argentinië, daar hoeft de president maar een scheet te laten en er gaan al mensen de straat op. Maar de Brazilianen vinden dat het nu tijd is voor verandering. Economisch gaat het goed in Brazilië, maar heel veel mensen merken het niet. Het onderwijs wordt niet beter, de gezondheidszorg is slecht en de corruptie gaat maar door. De regering dacht de bevolking zoet te houden met Brood en Spelen. Brood door middel van lage leningen, waardoor iedereen koelkasten en televisies konden kopen. En dat in combinatie met sportevenementen als het WK voetbal en de Olympische Spelen. De regering dacht dat het volk zich wel koest zou houden. Niet dus. Op dit moment is het wat rustiger, maar de onvrede is niet weg. De demonstraties kunnen zo weer terugkomen.

Waar moest je in het begin aan wennen in Brazilië?

Mensen hebben een hele andere mentaliteit. Dat zie je op verschillende manieren terug. De tijd bijvoorbeeld. Alles gaat hier veel trager dan in Nederland. Een mailtje terugkrijgen kan wel een paar dagen duren en je moet nooit verwachten dat je gast op tijd is. Maar ik had al een aantal jaren in Barcelona gewoond. De overstap naar Rio was dus al een stuk kleiner.

Welk verhaal zou je graag nog willen maken?

Niet zozeer een verhaal, maar ik zou graag voor langere tijd naar het amazonegebied gaan, in het westen van Brazilië, om daar een serie verhalen te maken. Het leven is heel anders dan aan de kust, hier in Rio. Omdat alle correspondenten in Rio of in Sao Paulo zitten, is er bijna geen aandacht voor gebieden als de Amazone. Ik zou graag aan Nederland laten zien hoe mooi het daar is, maar ook hoe complex het leven nu is.

Op welke manier gebruik jij als journalist sociale media?

Het is vooral een goede attentiebron. Het zorgt voor details die je anders mist. Je kan niet 24 uur het internet afstruinen naar goede bronnen. Als je op Twitter de goede mensen volgt, ben je binnen een muisklik bij de juiste bron. Het zorgt voor een goed detail bij je verhaal.

Steeds meer correspondenten komen naar Brazilië. Maken nieuwe (jonge) correspondenten nog wel een kans om hier aan het werk te komen?

Het kan nog steeds wel. Je moet alleen steeds meer proberen te werken voor doelgroepsmedia. De meeste kranten, radiozenders en televisiestations hebben al hun eigen correspondent. Je moet verhalen proberen te vinden die interessant zijn voor een klein deel van Nederland. Over wijn bijvoorbeeld, of over landbouw in Brazilië. Er zijn genoeg tijdschriften en websites die ook wel wat te besteden hebben. Ga dus op zoek naar die kleinere onderwerpen en zoek daar passende media voor.

Ik sprak ooit met twee jonge Nederlandse journalisten die een paar weken in Rio waren om een paar mooie journalistieke verhalen te maken. Ze wilden Clarence Seedorf interviewen. Ik woon hier bijna twee jaar en vanaf het begin heb ik al geprobeerd een interview met Seedorf te krijgen. En het is nog steeds niet gelukt! In een paar weken gaat het je dus helemaal niet lukken.

Waar ik mij ook aan stoor is dat sommige kranten en tijdschriften journalisten sturen naar Brazilië, die hier maar voor een paar weken blijven. Die maken een dure reis en maken dan hoogstens twee verhalen. Ik of een andere correspondent in Brazilië had dat verhaal veel beter kunnen maken, denk ik dan.

Vergelijkbare berichten