De archeologische vondst van Homo Naledi deed enig stof opwaaien in Zuid-Afrika de afgelopen weken. Niet zozeer vanuit christelijk oogpunt, maar vanuit dat van racisme. Maar Homo Naledi is feitelijk juist een prachtig symbool van de regenboognatie waarvoor Zuid-Afrika zegt te staan.
Correspondent Niels Posthumus houdt van Zuid-Afrika, maar merkt dat hij toch ook steeds vaker gefrustreerd raakt over het land. Vooral wat de apathie van de middenklasse betreft. Die groep wil maar niet echt in opstand komen tegen het wanbeleid van het ANC. Waardoor hun land op verschillende vlakken gevaarlijk afglijdt.
Correspondent Niels Posthumus was onlangs bij een presentatie van Edward Glaeser: vooraanstaand Amerikaans econoom van Harvard en een groot pleitbezorger van urbanisatie. Hij was het helemaal eens met zijn theorie, en schreef dat als journalist ook keurig in de krant. Maar de praktijk… dat is in Zuid-Afrika een ander verhaal.
Martin Bosma heeft een boek geschreven over de Afrikaners in Zuid-Afrika. Hij is tegen de apartheid, stelt hij aan het begin, om vervolgens alles en iedereen af te branden die bijdroeg aan de afschaffing van dat racistische systeem. Het centrale thema lijkt dan ook: ‘Ik ben geen racist, maar…’
De beroemde journalist Ryszard Kapuscinski nam het niet zo nauw met de feiten, blijkt uit zijn biografie die ik las toen ik onlangs in Zimbabwe was. Het ging hem erom de essentie van een verhaal te pakken en dat vervolgens zo mooi mogelijk op te schrijven. Verleidelijk misschien als journalist, maar je steekt er wel mee over van het gebied van de journalistiek naar dat van de literatuur.
Terwijl heel Zuid-Afrika (terecht) discussieert over de mogelijke verwijdering van oude koloniale standbeelden overal in het land, leken opvallend weinig Zuid-Afrikanen zich druk te maken over het bezoek van de Zimbabwaanse leider Robert Mugabe afgelopen week aan hun land.
Idealisme en journalistiek doorgaans gaan slecht samen. Daarvan ben ik altijd overtuigd geweest. Maar ook ik ontkom er niet aan. Zeker niet in het geval van de strijd tegen hedendaagse slavernij in Mauritanië.
Als correspondent in Zuid-Afrika ziet Niels Posthumus het als zijn belangrijkste taak het land waar hij woont zo evenwichtig mogelijk te beschrijven. Maar in een enkel geval ziet hij het ook als zijn taak Zuid-Afrika te verdedigen tegen ongefundeerde en schadelijke kritiek. “De karaktermoord van ‘expert’ Heinrich Matthee in de Volkskrant verdraaide de werkelijkheid zo sterk dat zij uiteindelijk nog maar nauwelijks iets van doen had met de realiteit.”
De vrijheid van meningsuiting staat op de tocht in Europa, hoorde ik de afgelopen dagen nogal wat mensen zeggen. Maar is dat wel zo? En wordt het niet eens tijd om de (diplomatieke) strijd aan te binden met landen waar die vrijheid werkelijk wordt ingeperkt? Of is dat een naïeve wens?
De ‘verkrachte vrouwen in conflictgebieden’ kunnen trots zijn: ze hebben toch maar mooi binnen een week radio-dj Gerard Ekdom gekatapulteerd tot superster met een nummer-1 notering op iTunes – en zonder dat zij daar zelf iets van weten nog wel. ‘Stiekem was dit een langgekoesterde wens,’ jubelde het 3FM-icoon deze week op Nu.nl. De menigte op het plein in Haarlem dronk er nog maar eens een biertje op.
“Wat er nu in Afrikaanse landen gebeurt is onwijs belangrijk voor de toekomst van een Europees land als Nederland”4 november 2020
‘Het scherm tussen jou en de taxichauffeur betekent niet dat je niet meer met elkaar kunt praten’21 oktober 2020
Buitenspelen in vooruitstrevend Baltisch gebied12 januari 2015
Terugluisteren: Thomas Erdbrink bij Bureau Buitenland19 december 2014
